Brother, can you spare a dime?

They used to tell me I was building a dream And so I followed the mob When there was earth to plow or guns to bear I was always there, right on the job. They used to tell me I was building a dream With peace and glory ahead Why should I be standing in line Just waiting for bread? Once I built a railroad, I made it run Made it race against time Once I built a railroad, now it's done. Brother, can you spare a dime? Once I built a tower to the sun Brick and rivet and lime Once I built a tower, now it's done. Brother, can you spare a dime? Once in khaki suits Gee, we looked swell Full of that Yankee Doodle Dum Half a million boots went slogging through hell And I was the kid with the drum! Say don't you remember, they called me Al It was Al all the time. Say don't you remember, I'm your pal! Buddy, can you spare a dime?

Μου ‘λεγαν πως έχτιζα ένα όνειρο

Και εγώ ακολούθησα το πλήθος

Όταν υπήρχε γη να οργώσω, όταν υπήρχαν όπλα να κρατήσω, έπιανα αμέσως τη δουλειά.

Μου ‘λεγαν πως έχτιζα ένα όνειρο

για την ειρήνη και τη δόξα

Και τώρα Γιατί να στέκομαι στη γραμμή

να περιμένω για ψωμί;

Κάποτε έχτιζα το σιδηρόδρομο, τον έβαλα να τρέχει

Να τρέχει ενάντια στο χρόνο

Κάποτε έχτιζα το σιδηρόδρομο, τώρα είναι έτοιμος.

Αδερφέ, περισσεύει μια δεκάρα;

Κάποτε έχτισα έναν πύργο μέχρι τον ήλιο

Τούβλο και πριτσίνι και ασβέστη

Κάποτε έχτισα έναν πύργο, τώρα είναι έτοιμος.

Αδερφέ, περισσεύει μια δεκάρα;

Κάποτε με χακί στολέ,

ω, δείχναμε γεμάτοι περηφάνια

Σφυρίζοντας το Yunkee Doodle,

Μισό εκατομμύριο αρβύλες βάδισαν στην κόλαση

Και ήμουν εγώ το παιδί που χτυπούσε το τύμπανο!

Πες μου, δεν θυμάσαι που με ’λεγαν Αλ

Ήμουν πάντα ο Αλ

Πώς δεν θυμάσαι; Ήμουν φίλος!

Αδερφέ, περισσεύει μια δεκάρα;

«Ήταν η Ύφεση που τα άλλαξε όλα… Ελπίζω να μη χρειαστεί κανείς να περάσει κάτι τέτοιο, ποτέ ξανά. Για τους περισσότερους από εμάς που ήμασταν φτωχοί, η Ύφεση ήταν σαν αυτήν την καταραμένη την αρθρίτιδα που έχω. Κανείς δε εντυπωσιάστηκε από αυτήν, γιατί δεν ήρθε εντελώς ξαφνικά, όπως μία καρδιακή προσβολή. Ήρθε αργά-αργά και πάντα ήλπιζες ότι θα φύγει. Πονούσες αφόρητα και υπέφερες σιωπηλά γιατί ήσουν εγκλωβισμένος και δεν μπορούσες να ξεφύγεις» 

«Εργάζομαι σε εστιατόριο επί 12 και 13 ώρες ημερησίως 7 ημέρες την εβδομάδα. Αφότου ήρθε η κρίση, ο μισθός μου περικόπηκε 3 φορές. Ο αρχικός μου μισθός ήταν 22 δολάρια. Το πρώτο ψαλίδι τον έκανε 18, κατόπιν έγινε 16 και τώρα τελευταία έγινε 12 την εβδομάδα. Είμαι ένα Κυπριωτάκι και δουλεύω σαν σκλάβος σε ένα ελληνικό ρεστοράν. Δουλεύω 13 ώρες για 12 δολάρια. Το αφεντικό μου δεν μου επιτρέπει να τρώω φρέσκο ψωμί, ούτε να τρώω 3 φορές την ημέρα…»

 Αποσπάσματα από επιστολές 

που δημοσιεύτηκαν στη στήλη «Ελεύθερο Βήμα» του Εθνικού Κήρυκα

(διασκευή)

Η πρώτη μέρα του Μαϊου είναι μέρα ορόσημο για τους αγώνες του εργάτη και κατ'επέκταση τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων όλων των εργαζομένων. 

Η ημερομηνία που επιλέχτηκε δεν είναι τυχαία.

Πρέπει να πάμε πίσω στα 1886, στην Αμερική και στην απεργία που είχε προκυρηχθεί με βασικό αίτημα τη μείωση των ωρών εργασίας και σύνθημα "Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνο".

Εκείνη τη μέρα, 1η Μαΐου του 1886, μισό εκατομμύριο περίπου άνθρωποι συμμετείχαν στις απεργίες που γίνονταν σε όλη την χώρα, και πάνω από 80.000 στο Σικάγο, που ήταν και η βιομηχανική πρωτεύουσα της χώρας εκείνη την εποχή. 

Πρώτη Μαϊου, ημέρα Σάββατο του, μια εργάσιμη μέρα, οι εργάτες, ξεκίνησαν με τις οικογένειες για να διαδηλώσουν ειρηνικά στην πλατεία Haymarket. Γύρω από την πλατεία ήταν παραταγμένες οι αστυνομικές δυνάμεις, έτοιμες για κάθε πιθανότητα.

Ενώ εξελίσσονταν οι ομιλίες και ύστερα από μια έκρηξη βόβμας οι αστυνομικοί ανοίγουν πυρ και πυροβολούν αδιακρίτως στο πλήθος. Επισήμως έχουν καταγραφεί 8 θάνατοι αστυνομικών και 4 διαδηλωτών.

Συλλαμβάνονται και δικάζονται οκτώ διαδηλωτές. Ολόκληρη η υφήλιος παρακολούθησε την εξέλιξη της δίκης και σε συνδυασμό με την αιματοβαμμένη διαδήλωση καθιερώθηκε η Εργατική Πρωτομαγιά διεθνώς.

Περισσότερα για την εργατική πρωτομαγιά και ιδαίτερα για την Ελλάδα μπορείτε να διαβάσετε στο αφιερώμα από το Σαν σήμερα.

Ιδιαιτέρως ευχαριστώ τους συναδέλφους από το σύλλογο Περικλή, που ασχολήθηκαν και πρότειναν ιδέες και κείμενα για την Πρωτομαγιά, αρκετά από τα οποία αξιοποίησα.