Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας

   Μετά από 2 αιώνες ακμής (Pax Romana) η ρωμαϊκή αυτοκρατορία αρχίζει να κλυδωνίζεται από εξωτερικά και εσωτερικά  προβλήματα.

• Οι Γοτθοι στο βορρά και οι Πέρσες στην Ανατολή συνεχώς  παραβιάζουν τα σύνορα, λεηλατούν τις περιοχές και εμποδίζουν το εμπόριο κλείνοντας τους δρόμους.

• Ο στρατός έχει γίνει τόσο δυνατός που επαναστατεί συνέχεια, μάχονται μεταξύ τους και καταργούν και ορίζουν δικούς τους αυτοκράτορες.
• Οι ακριτικές επαρχίες αποσχίζονται από την αυτοκρατορία και ιδρύουν δικά τους κράτη.

• Οι διωγμοί των χριστιανών προκαλούν δυσαρέσκεια και διχασμό ανάμεσα στους Ρωμαίους.

Ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός 

 προσπάθησε να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα με το σύστημα της τετραρχίας, δηλαδή χώρισε την αυτοκρατορία σε 4 μεγάλες περιοχές, δύο στην Ανατολή και δύο στη Δύση, και όρισε 4 συνάρχοντες, που τους έδωσε πολλές εξουσίες. Η τετραρχία κράτησε ως το 324 μ.Χ.,που έγινε και η μάχη της Ανδριανούπολης.

Οι πρώτοι τετράρχες ήταν:

• στην επαρχία της Ανατολής, Αύγουστος ήταν ο Διοκλητιανός, μετά την παραίτησή του ανέλαβε ο Λικίνιος
• στην επαρχία της Ιλλυρίας Καίσαρας της Ανατολής ήταν ο Γαλέριος.
• στην επαρχία της Ιταλίας, Αύγουστος της Δύσης ήταν ο Μαξιμιανός, τον διαδέχτηκε ο Μαξέντιος.
• στην επαρχία της Γαλατίας, Καίσαρας της Δύσης ήταν ο Κωνστάντιος Χλωρός, τον διαδέχτηκε ο γιος του Κωνσταντίνος

Αρχικά το σύστημα αυτό έφερε ηρεμία, τάξη και ασφάλεια διότι όσο ο Διοκλητιανός ήταν αυτοκράτορας οι συνάρχοντες ήταν μονοιασμένοι. Μετά συγκρούστηκαν μεταξύ τους.

Στο ανατολικό τμήμα της αυτοκρατορίας επικράτησε ο Λικίνιος και στο δυτικό τμήμα ο Κωνσταντίνος.

      Οι δύο συναυτοκράτορες για να σταματήσουν την αναστάτωση που είχαν ως αποτέλεσμα οι διωγμοί των Χριστιανών υπέγραψαν το 313 μ.Χ. το Διάταγμα της Ανεξιθρησκίας στο Μεδιόλανο της Ιταλίας (σημερινό Μιλάνο).

Αναμνηστική πλάκα στην εκκλησία που είναι σήμερα χτισμένη στη θέση του παλατιού που υπεγράφη το Διάταγμα των Μεδιολάνων.

Λίγα χρόνια αργότερα ο Κωνσταντίνος συγκρούεται ξανά με το Λικίνιο και μετά την αποφαστιστική μάχη στην Ανδριανούπολη το 324 μ.Χ. μονοκράτορας είναι πλέον ο Κωνσταντίνος.

Για να αντιμετωπίσει τα εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα της αυτοκρατορίας ο Κωνσταντίνος προχώρησε σε μια σειρά από αλλάγες - μεταρρυθμίσεις.

1. Αναδιοργάνωσε το στρατό, που λόγω της τετραρχίας είχε διασπαστεί. Έτσι πλέον ήταν ενωμένος αλλά κάτω από την επίβλεψη του αυτοκράτορα.
2. Διόρισε έπαρχους με πολλές εξουσίες στις περιφέρειες του κράτους ώστε να αποτρέψει τον κίνδυνο απόσχισής τους.
3. Οργάνωσε διπλωματικές επαφές με τους γειτονικούς λαούς, για να περιορίσει την παραβίαση των συνόρων και τις λεηλασίες.
4. Έκοψε νέο χρυσό νόμισμα για να τονώσει την οικονομία.
5. Μετέφερε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στο Βυζάντιο

Αργυρό νόμισμα που παριστάνει το Μ.Κωνσταντίνο (Μόναχο, Κρατική Νομισματική Συλλογή)

Δείτε το μάθημα σε μορφή ερωτοαποκρίσεων.

Κάντε το τεστ αν έχετε μάθει καλά την πορεία από τον αυτοκράτορα Διοκλητιανό στον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο.