Το παλιό πολίτευμα της Αθήνας

Λένε ότι ο Θησέας παρακίνησε τους κατοίκους της Αττικής να εγκατασταθούν στην Αθήνα.
Τελευταίος βασιλιάς ήταν ο Κόδρος.

Μετά από αυτόν κυβέρνησαν οι άριστοι, οι οποίοι για να ησυχάσει ο τόπος από τις διαμαρτυρίες των πολιτών, ανέθεσαν στο Δράκοντα να καταγράψει τους νόμους.

Σύμφωνα με την παράδοση, η Αθήνα ιδρύθηκε όταν ο Θησέας παρακίνησε τους κατοίκους της Αττικής να συγκεντρωθούν σε ένα μέρος και να κατοικίσουν μαζί γύρω από την Ακρόπολη. Μέχρι τότε οι περισσότεροι κατοικούσαν στις μικρές εύφορες πεδιάδες και την παραλία, ενώ και λίγοι είχαν εγκατασταθεί στις ορεινές περιοχές. Για να θυμούνται την συνένωση των δώδεκα πόλεων γιόρταζαν τα Παναθήναια.

Τελευταίος βασιλιάς της Αθήνας ήταν ο Κόδρος, ο οποίος θυστιάστηκε για την πατρίδα του. Μόλις έμαθε για το χρησμό από το μαντείο των Δελφών, ότι δηλαδή οι Δωριείς θα καταλάμβαναν την Αθήνα αν δεν σκοτωνόταν ο ίδιος, μεταμφιεσμένος έτρεξε προς το στρατόπεδό τους. Εκεί τον σκότωσαν δύο στρατιώτες.

Ερυθρόμορφη κύλικα του Κόδρου, φυλάσσεται στη Μπολόνια, Ιταλία

Μετά τον Κόδρο, οι Αθηναίοι δεν θεώρησαν άλλον αντάξιο βασιλιά και την εξουσία την πήραν οι ευγενείς. Το πολίτευμα έγινε αριστοκρατικό. Όμως ξέσπασαν αναταραχές, διότι το έδαφος ήταν φτωχό και δεν έφτανε να θρέψει όλους τους Αθηναίους. Επίσης οι νόμοι ήταν άγραφοι και οι δικαστές ήταν ευγενείς, με αποτέλεσμα να αδικούνται οι φτωχοί.

Για να βελτιωθεί η κατάσταση και να σταματήσει η αναστάτωση, οι ευγενείς ανέθεσαν στον Δράκοντα να γράψει τους νόμους, οι οποίοι αποδείχτηκαν πολύ σκληροί, τόσο που ήταν σαν να γράφτηκαν με αίμα και όχι με μελάνι. Για αυτό και σήμερα η φράση "δρακόντεια μέτρα" χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα πολύ αυστηρά μέτρα.

Πώς χαρακτηρίζεις την πράξη του Κόδρου;

Μόλις ο Κόδρος έμαθε ότι οι Δωριείς θα καταλάμβαναν την Αθήνα, αν δεν σκοτωνόταν ο ίδιος από το χέρι τους, ντύθηκε χωρικός και κατευθύνθηκε προς το μέρος που είχαν στρατοπεδεύσει οι Δωριείς. Εκεί επιτέθηκε σε δύο στρατιώτες, οι οποίοι στην προσπάθειά τους να αμυνθούν τον σκότωσαν. Όταν οι Αθηναίοι ζήτησαν το σώμα του βασιλιά τους για να ταφεί, οι Δωριείς συνειδητοποίησαν τι είχε συμβεί και αποχώρησαν από την Αττική. Με αυτή την πράξη του Κόδρου η Αθήνα σώθηκε. Δεν συλλογίστηκε στιγμή τη ζωή του και θυσιάστηκε αμέσως για την πατρίδα του, που φανερώνει ότι είχε υψηλό αίσθημα της ευθύνης του ως βασιλιάς. Η πράξη του τονίζει τη φιλοπατρία του και τη γενναιότητά του.

Νομίζεις ότι οι Αθηναίοι ήταν ευχαριστημένοι με τους νόμους του Δράκοντα;

Οι γραπτοί πλέον νόμοι του Δράκοντα ήταν υπερβολικά αυστηροί και δεν ικανοποίησαν τους Αθηναίους . Επιπλέον προστάτευαν τα συμφέροντα των ευγενών, οπότε η αδικία συνεχιζόταν και ο λαός της Αθήνας απογοητεύτηκε. Βέβαια το θετικό της υπόθεσης ήταν ότι έγινε ένα πρώτο βήμα αφού οι ευγενείς αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν στην πίεση του λαού και να υπάρχουν γραπτοί νόμοι. Έτσι ίσως αργότερα θα μπορούσαν να έχουν και δικαιότερους νόμους.