Σπάρτη: η ζωή στην πόλη

Οι Σπαρτιάτες ασχολούνταν κυρίως με την πολιτική και την πολεμική τέχνη.
Τα αγόρια και τα κορίτσια συνήθιζαν από μικρά σε αυτόν τον τρόπο ζωής.
Οι Σπαρτιάτες δεν αγαπούσαν την πολυτέλεια.


Η ζωή στην πόλη της Σπάρτης δεν έμοιζε με αυτή των υπόλοιπων πόλεων αλλά με ζωή στρατοπέδου. Οι νόμοι ήταν πολύ αυστηροί και η πειθαρχία διέπνεε την καθημερινότητά τους.

Ο Λυκούργος, βασιλιάς της Σπάρτης, έζησε περίπου στα 800 π.Χ., ταξίδεψε σε πολλά μέρη της γης, επισκέφτηκε την Κρήτη και, πολύ πιθανό, την Αίγυπτο, τη Λιβύη και την Ιβηρία. Επιστρέφοντας στη Σπάρτη φρόντισε να μεταρρυθμίσει το σπαρτιατικό πολίτευμα. Ο μύθος λέει ότι έφυγε από τη Σπάρτη για πάντα, ώστε να μην αλλάζουν τη νομοθεσία του οι συμπολίτες του, που είχαν ορκιστεί να μην το κάνουν παρά μόνο αν κάποτε επέστρεφε.

ο Λυκούργος

Η εκπαίδευση των παιδιών είχε  ως εξής:

• Τα αγόρια έμεναν στο σπίτι ως την ηλικία των εφτά χρόνων. Ύστερα η πόλη αναλάμβανε την εκπαίδευσή τους (Αγωγή)  και έμπαιναν σε αγέλες. Διδάσκονταν γραφή, ανάγνωση, μουσική και χορό. Από μικρά συνήθιζαν στην σκληρή ζωή.
• Τα κορίτσια μορφώνονταν με τον ίδιο τρόπο. Ασκούνταν, όπως και τα αγόρια, στα γυμναστήρια για να αποκτήσουν γερό σώμα. Έπαιρναν μέρος σε όλες τις εκδηλώσεις και σκοπός της εκπαίδευσής τους ήταν να γίνουν άξιες μητέρες και γυναίκες πολεμιστών.

Σπαρτιάτισσα αθλήτρια, αγαλματάκι χάλκινο που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο.

Οι Σπαρτιάτες σχεδόν σε όλη τους τη ζωή ασχολούνταν με πολεμικά έργα. Κατά τη στρατιωτική τους εκπαίδευση ζούσαν σε σκηνές και έτρωγαν μαζί το μέλανα ζωμό, που ήταν από χοιρινό κρέας. Έτσι δημιουργούσαν έντονους δεσμούς μεταξύ τους και ομοψυχία. Η σπαρτιατική φάλαγγα, ήταν ο ισχυρότερος στρατός εκείνης της εποχής.

Σύχγρονη αναπαράσταση Σπαρτιάτη οπλίτη,Συλλογή στρατιωτικών ενδυμασιών Vinkhuijzen 

Το νόμισμα της Σπάρτης ήταν σιδερένιο και είχε μικρή αξία.

Οι Σπαρτιάτες δεν αγαπούσαν την πολυτέλεια.

Μάθαιναν στα παιδιά τους να αποφεύγουν τη φλυαρία και να μιλούν σύντομα και περιεκτικά (το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν).

Ήταν και είναι ως τις μέρες μας ξακουστοί για την ανδρεία τους και τη φιλοπατρία τους.

Ας παρακολουθήσουμε ένα επεισόδιο από την εκπαιδευτική τηλεόραση για τη Σπάρτη.

Ο Λυκούργος έφτιαξε τους νόμους και μετά έφυγε από τη Σπάρτη. Μπορείς να εξηγήσεις γιατί;

Ο Λυκούργος έφτιαξε τους νόμους της Σπάρτης και ζήτησε από τους Σπαρτιάτες να μην τους αλλάξουν μέχρι να γυρίσει από ένα μεγάλο ταξίδι. Έφυγε λοιπόν από τη Σπάρτη αλλά δεν ξαναγύρισε ποτέ. Το πιο πιθανό είναι ότι ο Λυκούργος φοβήθηκε μήπως αντιδράσουν οι Σπαρτιάτες, εξαιτίας της σκληρότητας των νόμων του, ή μήπως αλλάξουν οι συνθήκες ζωής στη Σπάρτη, και έτσι αναγκαστεί να τους ακυρώσει και να θεσπίσει νέους νόμους. Φεύγοντας, λοιπόν, για πάντα από τη Σπάρτη, εξασφάλισε ότι οι νόμοι δεν θα άλλαζαν.

Ασχολούνταν οι Σπαρτιάτες με τις τέχνες και τα γράμματα; Μπορείς να δικαιολογήσεις την απάντησή σου;

Οι Σπαρτιάτες δεν ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με τις τέχνες και τα γράμματα, γιατί αυτό που είχε τη μεγαλύτερη σημασία για αυτούς ήταν τα πολεμικά έργα. Οι Σπαρτιάτες έπρεπε να οργανωθούν στρατιωτικά και να δημιουργήσουν ισχυρό στρατό για δύο λόγους κυρίως: α) για να μπορούν να κρατούν πειθαρχημένους τους είλωτες και β) για να μπορούν να είναι σε θέση να υπερασπιστούν την πατρίδα τους αν προέκυπτε η ανάγκη. Οι Σπαρτιάτες περνούσαν σχεδόν όλη τους τη ζωή σε ένα στρατόπεδο ασκούμενοι, ώστε να είναι πάντα ετοιμοπόλεμοι, και δεν είχαν χρόνο να διαθέσουν σε άλλες δραστηριότητες, με μόνη εξαίρεση τη συμμετοχή τους στην Απέλλα. Έτσι κατάφεραν και δημιούργησαν τον ισχυρότερο στρατό της αρχαιότητας αλλά δεν έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για πολιτιστικά θέματα.

Γιατί πιστεύετε ότι τα χρήματα στην αρχαία Σπάρτη ήταν σιδερένια και μικρής αξίας;

Στην αρχαία Σπάρτη ο Λυκούργος νομοθέτησε και απαγόρευσε τη χρήση ασημένιων και χρυσών νομισμάτων, και επέτρεψε να  κυκλοφορούν μόνο σιδερένια νομίσματα, που είχαν μικρή αξία, ώστε να είναι βαριά και να δυσκολεύουν τους Σπαρτιάτες στη μεταφορά τους. Επίσης οι Σπαρτιάτες δεν αγαπούσαν την πολυτέλεια και τη σπατάλη, ζούσαν λιτά και ενδιαφέρονταν κυρίως για τα πολεμικά και πολιτικά θέματα. Για αυτό το λόγο, δεν είχε νόημα για έναν Σπαρτιάτη να μαζεύει χρήματα, καθώς δεν είχε που να τα ξοδέψει.